In gesprek met
Anneke Naaijkens-Doek

Mijn naam is Anneke Naaijkens-Doek. Ik begeleid het Zingen voor je leven-koor, een koor voor mensen die te maken hebben gehad met kanker. Daarnaast werk ik als muziektherapeut in mijn eigen praktijk Più Mosso en sinds kort maak ik Koesterliedjes. Dit zijn liedjes die ik samen met mensen maak bij grote levensgebeurtenissen, zoals geboorte of verlies van gezondheid of een dierbare. Het begeleiden van het koor doe ik samen met Don Henken.

Hoe lang ben je al actief in deze discipline?

Ik ben 18 jaar muziektherapeut en werk sinds 2014 in mijn eigen praktijk. Toen heb ik ook het idee opgevat om in Tilburg een Zingen voor je leven-koor te beginnen. Er is namelijk een korennetwerk van Kanker in Beeld actief in Nederland en Tilburg had nog geen koor. Ik heb Don gebeld, die had ik ooit eens een keer ergens een keer een uurtje gezien, en ik dacht dat hij een fijne collega zou zijn om dit koor mee te gaan starten. Toen hebben we maar een keer afgesproken om echt kennis te maken, zo gaat dat vaak bij mij, gewoon op gevoel en dan maar zien waar het schip strandt. De eerste repetitie die we met het koor deden, voelde voor mij echt als thuiskomen, we vulden elkaar zo aan. Dus nu begeleiden we het koor al 7 jaar samen.

Waar haal je je inspiratie vandaan?

Ik haal veel van mijn inspiratie uit de mensen om me heen. Als ik met Don een repetitie voorbereid, zegt hij soms iets heel kleins en daar ontstaat dan een werkvorm uit. Zo ook in het koor. Er gebeuren soms heel kleine dingetjes, een bepaalde sfeer in de groep, mensen die op een bepaalde manier op elkaar reageren, dan ga ik ‘aan’ en ontspint er een idee in mijn hoofd. Dat vind ik ook wel het meest lastige aan het online repeteren nu. Het vraagt meer van me om deze kleine dingetjes op te pikken en ‘in het moment’ te werken. Dat maakt het leiden van de repetities nu vermoeiender. Ik verheug me erop iedereen weer live te kunnen gaan zien.

Welke thema’s zijn belangrijk in het beoefenen van je kunstvorm?

Verbinding, samen een positieve ervaring opdoen, jezelf kunnen zijn en gewaardeerd worden om wie je bent. Dat probeer ik in mijn koor ook uit te dragen. Iedereen is welkom met zijn hele hebben en houwen. Vorig jaar heb ik ook een werkvorm bedacht om waardering voor ieder koorlid uit te drukken. Het heet ‘we zetten jou in het zonnetje’. Ieder koorlid schrijft dan 1 positief woord over het koorlid wat in het zonnetje gezet wordt op een briefje, die woorden komen samen in het ‘zonnetje-lied’. In het begin was dat soms even zoeken, want natuurlijk heb je zoals in iedere groep gebeurt, mensen die met elkaar een klik hebben en mensen die je af en toe irriteren. We hebben er toen bij stilgestaan dat iets waar je je bij een ander aan ergert, misschien ook iets zegt over wat jij van die persoon kan leren. En dat je datgene dus ook kan bekijken als een positieve eigenschap en hier iets vriendelijks over kan zeggen. Dat bracht een mooie beweging in de groep, ik kreeg zelfs van koorleden terug dat ze anders naar mensen waren gaan kijken. Dat vind ik een enorme meerwaarde van het werken met een kunstdiscipline, dat het de ruimte geeft om anders te kijken en je dus ook weer op een nieuwe manier de verbinding aan kunt gaan. Wat ik ook mooi vind aan het werken met muziek is dat je de sfeer hiermee kunt sturen, zonder dat je hiermee de eerdere sfeer teniet doet.

Eigenlijk wil ik het liefst dat mensen door het uitoefenen van kunst zich kunnen verbinden met wie zij het diepst van binnen zijn. Dat ze ervaren dat ze zich mogen uitdrukken, expressief kunnen zijn en plezier kunnen hebben. Dat ze goed zijn zoals ze zijn.

Wat wil je met het uitoefenen van je kunstvorm bereiken, wat is je doel?

Eigenlijk wil ik het liefst dat mensen, al dan niet door het uitoefenen van kunst, zich kunnen verbinden met wie zij het diepst van binnen zijn. Dat ze ervaren dat ze zich mogen uitdrukken, expressief kunnen zijn, plezier kunnen hebben, hun emoties er mogen laten zijn. Dat ze goed zijn zoals ze zijn. Als ik mensen dit mee kan geven, dan vind ik dat heel erg fijn.

Wie zijn je helden / van wie heb je het meest geleerd?

Ik heb hem al een paar keer genoemd, maar ik heb echt heel veel geleerd van Don. Hij is koorleider en ik ben muziektherapeut, dus buiten groepsmuziektherapie heb ik nooit groepen geleid. Op dit punt heb ik echt heel veel aan hem gehad en veel van hem geleerd. Ook leer ik veel van Jeroen van Beers, mijn accordeonleraar. Ik kan behoorlijk onzeker zijn over muziek maken (instrumentaal), omdat ik hier in mijn opleiding best wel wat druk op heb ervaren. Dat haalt voor mij soms het plezier uit het spelen, ik kan dan eigenlijk geen muziek meer maken, maar blokkeer. Als ik les heb bij Jeroen dan lukt het me weer om te komen tot de kern van muziek maken, namelijk dat muziek maken leuk is, en dan kan ik hier ook weer plezier in ervaren. Dat klinkt als iets kleins, maar dat is heel erg waardevol voor me.

Wat beschouw je als je grootste mislukking?

Nou ja, ik ben nogal onhandig, dus ik heb regelmatig blunders... Het is moeilijk om er daar één van uit te kiezen. Verder ben ik ook wel iemand die als ze een idee heeft, dat gewoon gaat uitproberen. Soms lukt dat en soms lukt dat niet. Ik vind het proces van iets uitproberen eigenlijk altijd wel waardevol, dus dan is iets niet gauw een mislukking. Al heb ik natuurlijk ook wel muziek gemaakt en liedjes geschreven waarvan ik nu denk "dat verdient niet de schoonheidsprijs". Soms zou ik willen dat ik muzikaal-technisch wat vaardiger was, daar zit niet mijn grootste kracht. Daarom is het fijn om samenwerkingen op te zoeken waarin zowel ik als de ander in zijn kracht kan staan.

En je grootste succes?

Hoewel ik het natuurlijk erg balen vind dat we in deze tijd niet live mogen zingen, vind ik het wel gaaf dat het lukt om steeds nieuwe ideeën te bedenken om ons koor bij elkaar te houden. Zo hebben we tijdens de eerste online-repetitie met elkaar sokpoppen gemaakt met oogjes die we vooraf hadden opgestuurd. Zo hoefden de leden niet zo ‘alleen’ in hun huiskamer te zingen. Ook hebben we kazoo-solo’s gespeeld met Break Free van Queen, zijn we op reis geweest in de Belevingswereld met reisbureau AnenDon en zijn Don en ik nu 'on tour': we hosten de repetities nu bij één van onze koorleden thuis om zo de verbinding te blijven houden. Wat ik heel leuk vind, is dat onze ideeën ook door andere koren worden opgepikt en dat we hiermee dus een bijdrage kunnen leveren voor meer thuiszittende zangers. 

Waar wil je over 10 jaar mee bezig zijn, of wat zou je willen hebben bereikt?

Ik heb een wens die ik al lang koester en dat is dat ik graag als muziektherapeut zou werken in een ziekenhuis of hospice.

Wat wil je verder nog kwijt?

Ik hoop dat we er vertrouwen in houden dat muziek en de andere kunstvormen ons blijven verbinden, met ons innerlijk en met de mensen om ons heen. Wat ons koor door het afgelopen jaar heeft geholpen, is dat we steeds zijn uitgegaan van ‘wat kan er wel?’. In mijn beleving kun je altijd blijven focussen op hoe je in contact met jezelf wil blijven en hoe je dat wilt doen met de mensen om je heen. Dat helpt mij om geïnspireerd te blijven (al heb ik natuurlijk ook weleens een dipje) en vertrouwen te houden in de toekomst.